Hakaret Suçu Nedir?
Hakaret suçu; şerefe karşı suçlar başlığı altında, TCK md. 125-131 arasında düzenlenmiştir. Hakaret suçunun oluşması için iki durumdan birinin gerçekleşmesi gerekmektedir:
Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek (Fatma her gün bakkaldan ekmek çalıyor demek).
Sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmış olmak (Sen şerefsizin tekisin, sen …..sın! demek).
Hakaret Suçu Uzlaştırmaya Tabi Midir?
CMK m.253’e göre soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar uzlaştırma kapsamındadır. Bu sebeple kamu görevlisine görevinden dolayı işlenen hakaret suçu dışındaki tüm hakaret suçları uzlaştırma kapsamındadır.
Hakaret Suçunda Şikâyet Süresi Nedir?
Mağdur, suça konu fiili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde şikayet hakkını kullanabilir. Suçun temel hali şikâyete bağlı olduğundan mağdur şikayette bulunmadığı takdirde savcılık kendiliğinden soruşturma başlatmamaktadır. Bunun istisnası mağdurun kamu görevlisi olmasıdır. (TCK m.131) Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçunun işlenmesi halinde savcılık kendiliğinden soruşturma başlatır.
Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
TCK m.125’e göre suçun temel halinde, hakaret suçunun cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Suçun mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde de yukarıdaki cezaya hükmolunur.
Hakaret suçunun;
- 1- Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
- 2- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
- 3- Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Yani bu nitelikli hallerde hakaret suçundan 1 yıl ile 2 yıl arasında hapis veya adli para cezasına hükmolunur.
Hakaretin Alenen İşlenmesi Nedir, Bu Halde Artırım Yapılır Mı?
Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır. Suçun alenen işlenmesinin ne anlama geldiği ise Yargıtay tarafından ortaya konmuştur: Aleniyet, belirsiz sayıda kişilerin hakaret oluşturan sözü duymalarına olanak sağlamak suretiyle suçun işlenmesini ifade eder. (Yargıtay 15. CD., E.2013/20955, K.2014/11675, T.11.06.2014)
Hakaret Suçunun Haksız Fiile Nedeniyle Veya Karşılıklı Olarak İşlenmesi:
1- Haksiz Fiile Nedeniyle İşlenmesi:
Hakaret edilen kişiden öncelikle haksız bir fiil yöneltilmesi gerekmektedir. Ardından suçun faili tarafından da bu fiile tepki olarak hakaret edilmesi gerekmektedir. (Ali’nin arabasına zarar veren Mehmet’e şerefsiz demesi; kişinin çocuğuna cinsel istismarda bulunan kimseye, tecavüzcü denmesi.) Bu durumda verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Fakat hakaret suçunun kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde kişiye ceza verilmez. (TCK m.129)
2- Karşılıklı Hakaret:
Karşılıklı hakaretlerin aynı nitelikte veya aynı ağırlıkta olması önem arz etmemektedir. Hakaretlerin karşılıklı olduğundan bahsedebilmek için ilk hakaret kime karşı işlenmişse karşılığında o kişi tarafından ve yine ilk hakaret edene verilmesi gerekmektedir.
Kanunda hakaretin karşılıklı işlenmiş sayılması için herhangi bir zaman gösterilmemiştir. Bu yüzden karşılıklı hakaretin aynı anda veya aynı yerde yapılmış olması gerekmez.
Hakaret Suçunu Oluşturan Sözler ve İfadeler:
- “Sen emir köpeği misin, neden arıyorsun, sen beni aramayacaksın.”, “Senin çirkin suratını görmek istemiyorum, kapat kapını.” İfadeleri hakaret suçunu oluşturur. (Yargıtay CGK, E.2013/521, K.2014/54, T.11.02.2014)
- Sınıf öğretmenine “Ben seni çocukların topu bahçeme kaçmasın diye kaç defa uyardım, sen çocuklarına sahip çıkmıyorsun, devamlı içeridesin, içeride ne b.k yediğiniz belli değil.” Sözleri kamu görevlisine görevi nedeniyle hakaret suçunu oluşturur. (Yargıtay CGK, E.2014/4-754, K.2017/324, T.13.06.2017)
- “Allah belanı versin”, “Allah seni kahretsin”, “Allah’ından bulasın” gibi dualar hakaret suçunu oluşturmamaktadır.
- Kamu görevlisine “kimsiniz lan siz” demek hakaret değildir.
- “Terbiyesizlik yapma, pislik yapma erkeksen gel yüzüme söyle.” gibi sözler hakaret suçunu oluşturmamaktadır. (Yargıtay 18.CD, E.2017/8129, K.2018/14490, T.07.11.2018)
- Kamu görevlisine “Seni sevmiyorum, Allah senin belanı versin.” demek hakaret suçunu oluşturmaz.
- Şarta bağlı sözler hakaret suçunu oluşturmaz. (bende hakkın varsa Allah rızası için etme, edersen şerefsizsin…)
- Bir haber kanalında ya da sokakta sesli bir şekilde karşısındaki kişiye küfüredilmesi durumunda suç aleni şekilde işlenmiş olur.